DIŞ PAZARLARA GİRİŞ YOLLARI, İHRACAT KANALLARI, doğrudan ihracat, dolaylı ihracat, ortak yatırım, joint venture, yerinde off-shore üretim, ihracat konsorsiyumları, SDŞ, sektörel dış ticaret şirketleri, dış ticaret şirketleri
Dış Pazarlara Giriş Yolları
Ülke dışında yeni bir pazara nasıl girileceğinin belirlenmesi, başarı ihtimalini belirleyen en önemli noktalardan biridir. Giriş stratejisi oluşturulurken, ihracatçı, ihraç pazarında talep edilen hizmet düzeyinin, tarifelerin, taşıma yöntemleri, süreç ve maliyetlerinin, marka bilincinin ve rekabet avantajının neler olduğu, yurtiçi pazarla olan ortak yönleri, farkları, tamamıyla yeni ve alışılmadık özellikleri dikkate alınmalıdır. Pazara giriş esas itibariyle iki şekilde mümkün olmaktadır: Doğrudan "direkt" ihracat ve dolaylı "indirekt" ihracat.Doğrudan (direkt) ihracat
Doğrudan ihracatta, ihracatçı, hiç bir aracı kullanmaz, tüm ihracat
işlemlerini kendi bünyesinde gerçekleştirir. Doğal olarak, doğrudan ihracatta ithalatçının
bulunmasından ödemenin alınmasına kadar, tüm sorumluluk da ihracatçıya aittir.
Doğrudan ihracat yapmak için, şirketin yurt içi satış kısmından bağımsız bir
ihracat departmanı oluşturulması önemlidir.
Doğrudan ihracatın çeşitli faydaları
bulunmaktadır. Bunlar:
1) Şirket tüm ihracat aşamalarını kontrol edebilmektedir
2) Aracıları bertaraf ederek kar marjını artırmaktadır.
3) Şirket alıcısıyla daha yakın ilişkiler kurabilmektedir.
Ancak diğer taraftan, doğrudan ihracatta;
1) İhracatçı başarılı olabilmek için sağlayacağı faydadan daha fazla zaman
ve kaynak harcamak zorunda kalabilir. İhracat potansiyeli yıllık bazda yeterli bir hacme ulaşmaz ise, oluşturulan dış ticaret departmanının maliyeti, fuar katılımı gibi organizasyonların maliyeti firmayı zorlayacaktır.
2) İhracatçı doğrudan risklere daha fazla maruz kalmaktadır. Hem ihracat yaptığı ülke pazarını, hem global gelişmeleri sıkı takip etmeli, ekonomik ve siyasal gelişmelere göre önlem ve reaksiyon geliştirebilecek stratejiler izlemelidir. (www.ihracat.co)
Dolaylı (indirekt) İhracat
İhracat yapmak isteyen ancak gerekli personel ve kaynağı olmayan şirketler,
komisyoncular, acentalar, SDŞ (Sektörel Dış Ticaret Şirketleri), DTŞ (Dış
Ticaret Şirketleri), lokal alım ofisleri vasıtasıyla ihracat yapabilirler.
Bunların değişik ülkelere ihracat konusunda gerekli deneyimleri ve altyapıları mevcuttur. Dolaylı ihracatın çeşitli avantajları vardır.
Bunlar:
1) Bir firma ihracatın teknik ve hukuki yönlerini öğrenme yerine üretim konusunda
yoğunlaşabilmektedir.
2) Firma, aracının bu alandaki deneyimlerinden faydalanmaktadır.
Dolaylı
ihracatın dezavantajları ise, genel olarak aracıların tutumları ve aracılarla olan ilişkilerin sağlıklı sürdürülememesine bağlı olarak ihracat kapasitesinde ani düşüşler yaşanmasına bir anda mevcut müşteri ve pazarın kaybedilmesine ihtimal yaratmaktadır.
İhracatçının seçebileceği diğer pazara giriş yolları şunlardır:
Ortak yatırım (Joint Venture) : ihracatçı firma ile ithalatçı firma
arasındaki, hisse, teknoloji transferi, yatırım, üretim ve pazarlama
alanlarından biri veya birkaçının kapsama alındığı bir ortaklık anlaşmasıdır.
Bu ortaklık anlaşması, performans, yükümlülüklerin sınırları, kârın paylaşımı
ile birlikte pazarlama anlaşmalarındaki sorumlulukları belirlemektedir. Bu tip
anlaşmalar maliyeti yaymakta, riski azaltmakta, pazar hakkındaki bilgi ve detayları öğrenmeye
olanak sağlamakta ve böylece pazara giriş için avantajlı imkan ve kolaylıklar yaratmaktadır.(www.ihracat.co)
Lisans anlaşmaları (Licensing): Bir firma sahip olduğu teknolojik
know-how, tasarım ve fikri mülkiyet hakkını, bir sözleşmeye bağlı olarak yabancı bir firmaya, bir
ödeme şekli veya telif karşılığında devredebilir. Lisans anlaşmaları yabancı pazarlara hızlı bir
girişe imkan sağlamaktadır. Sermaye yatırımına izin verilmekte ve bunun karşılığı genellikle hızla geri
alınmaktadır. Ancak lisans anlaşmaları üretim ve pazarlamadaki kontrolün kaybolmasını ve eğer
anlaşmada yasaklanmamışsa, istemeyerek de olsa teknolojik know-how’ın lisans
kullanıcısı tarafından paylaşılmasını beraberinde getirmektedir.
Yerinde (off-shore) üretim: Bir firmanın, taşıma maliyetlerini
azaltarak, yasaklayıcı tarifelerden kaçınmak, düşük işçilik ve girdi maliyetlerinden yararlanmak ve devlet
teşviklerinden faydalanmak için, hedef pazarda bir yer tesis ederek imalat yapmasıdır.
İhracat Konsorsiyumları
SDŞ (Sektörel Dış Ticaret Şirketleri): KOBİ’lerin
birleşerek ihracat amacıyla bir
organizasyon altına toplanması ve ihracatın bu
organizasyon tarafından gerçekleştirilmesidir. Firmaların dış ticaret amacıyla
yapmaları gereken yatırımlar, yapısal değişimler ve tecrübe gereksinimi
olmaksızın, aksine SDŞ nin tüm tecrübe birikim ve uzman personelinden
faydalanabilmesini sağlar. Bu avantajlarından dolayı devletler bu modeli teşvik ederler.
SDŞ Sektörel Dış Ticaret Şirketleri, Türkiye’deki KOBİ’lerin ihracata
yönelik faaliyetlerinde sabit ve değişken maliyetlerin tek elden ve pek çok şirkete aynı anda hizmet edilecek şekilde yönetilmesini, ayrıca üye şirketlerin sermayelerini, bilgilerini, üretimlerini ve tecrübelerini
bir araya getirerek, ortak bir havuzda değerlendirilmesini sağlayacak bir sistem ortaya koymaktadır. (www.ihracat.co)
İhracatçılara (üyelerine) sağladığı faydalar şunlardır:
1) Yeni pazarlara girmek ve yeni alıcılara ulaşmak için koordinasyon.
2) Pazarın çeşitlenmesi ve riskin azaltılmasın sağlanması.
3) Büyük miktardaki siparişlerin birlikte hareket ederek karşılanması.
4) Uzun dönemli ve geniş ölçekli yatırım ve üretim planlaması yapılabilmesi.
5) Birim üretim ve dağıtım giderlerinin azaltılması
6) Pazarlık gücü elde ederek satışlarda kar marjının arttırılması.
7) İhracatta kısa sürede ve geniş ölçekte bilgi birikimi ve deneyim elde etmek.
8) Döviz girdisi elde etme,
9) Endüstri alanında işbirliği,
10) İhracat giderlerinin paylaşımı nedeniyle sınırlı finansman yükü ile işlem yapabilme
11) Diğer aracı kurumlara alternatif olabilme
12) Birliktelik duygusu ve işbirliğinin gelişmesi
Dış Ticaret Şirketleri
İhracata yönelik pazarlamada birden fazla şirketin örgütlenmesine yönelik bir model olarak İlk olarak Japonya'da oluşan Dış Ticaret Sermaye Şirketleri modeli Türkiye'de 1980 yılında devlet desteği ile resmi olarak uygulanmaya başlanmıştır. Söz konusu karar hükümleri, imalatçı
olmayan ancak dış pazarlamada ihtisaslaşmış ihracatçı sermaye şirketleri vasıtası ile ihracatın
geliştirilmesi ve desteklenmesi esaslarını düzenlemektedir. Dış Ticaretin büyük ölçekli şirketler eliyle büyütülmesini öngörerek yeni
bir yapılanmaya yol açan bu model ile ihracatta belirli mal ve pazarlar konusunda uzmanlaşmış ekipler oluşturulması
amaçlanmıştır
Ancak söz konusu yapılanmaya gidilirken de şirketlerin geçmiş ihracat performanslarının
belli bir düzeyde olması beklenmiştir. Geçmişte KOBİ’lerin
ürünlerini yoğun bir şekilde pazarlama girişiminde bulunan Dış Ticaret Sermaye
Şirketleri günümüzde kendi holdinglerine bağlı şirketlerin ürünlerini
pazarlamaya ağırlık vermekle birlikte bazıları halen KOBİ’lere yönelik
faaliyetlerini sürdürmektedir. Ülkemizde ayrıca çok sayıda Dış Ticaret Pazarlama Şirketi, aracı şirket olarak dış
pazarlara ihracat yapmaktadır.
ilgili konular:
YORUM